Birleşik Krallık’ın kültürel ilişkiler ve eğitim fırsatları kuruluşu olan The British Council, özellikle İngilizce öğrenimi, öğretimi ve değerlendirmesi olmak üzere, yapay zekanın eğitimde daha sorumlu, daha adil ve kapsayıcı bir şekilde uygulanmasına yönelik önerilerini açıkladı. ‘Human-centred AI: Lessons for English Learning and Assessment’ başlıklı makalede, yapay zeka teknolojilerinin seçimi ve uygulanması konusunda daha insan odaklı bir yaklaşıma daha insan odaklı bir yaklaşıma duyulan ihtiyaç araştırılıyor. Bu yaklaşım, özünde öğrencilerin ihtiyaçlarına ve daha geniş kapsamlı kapsayıcılığa odaklanarak araştırma ve eğitim amacını temel alıyor.
Öğretmenlerin rolü, çeşitli alanlardan uzmanlar arasında kurulan iş birliği ve eğitim sistemi içindeki tüm paydaşların yapay zeka okuryazarlığı, yapay zekayı öğrenme ve değerlendirme deneyimini zenginleştirip daha esnek hâle getirecek şekilde uygulama açısından son derece önemlidir. Bu yeni teknolojilerin kullanımını yaygınlaştırmak için bu teknolojilere erişim sağlamak ve farklı eğitim ihtiyaçları olan öğrenciler için deneyimleri kişiselleştirmek amacıyla tam potansiyellerinden yararlanmak da British Council’ın çalışmasında ele alınan kritik alanlardır.
Makalenin yazarı ve British Council’da Kıdemli Araştırmacı ve İngilizce Dil Değerlendirme ile Öğrenimi Veri Bilimci olan Dr. Mariano Felice, eğitimde yapay zekaya yönelik daha insan merkezli, profesyonel ve akılcı bir yaklaşım benimsemenin önemiyle ilgili olarak şunları söylüyor: ‘We cannot leave crucial decisions, such as education, in the hands of a machine, as there are regulatory and legal matters to address. Nor can we separate morality and ethics from the field of education. Technology should be used as a tool to assist us, but experts must always oversee its use to prevent and correct any deviations.” (Eğitim gibi önemli konularda kararları makinelere bırakamayız çünkü düzenlemelerle ilgili ve yasal konular bulunuyor. Ayrıca, ahlak ve etiği de eğitim alanından ayrı tutamayız. Teknoloji bize yardımcı olacak bir araç olarak kullanılmalıdır. Ancak, uzmanlar her türlü sapmayı önlemek ve düzeltmek için teknolojinin kullanımını sürekli denetlemelidir.)
İngilizce öğrenimi ve değerlendirmesinde insan merkezli bir yaklaşım için on ilke
- Olasılıklara kucak açın. Yapay zeka, dönüşüm niteliğinde bir teknolojidir. Dil öğretimi, öğrenimi ve değerlendirmesi bağlamında yapay zeka, bugüne kadarki olasılıkların sınırlarını zorlayabilir ve öğrenme yolculuğunu daha ilgi çekici, kişiselleştirilmiş ve verimli hâle getirebilecek yeni yaklaşımlara imkan tanıyabilir. Zamana ayak uyduramayan ve bu potansiyelden faydalanamayan kuruluşlar, güncelliklerini koruma konusunda giderek daha çok zorlanacaktır.
- Amaca odaklanmayı sürdürün. Dil öğretimi, öğrenimi ve değerlendirmesi ortamındaki kritik oyuncular olarak teknolojiyi net bir amaç veya strateji olmadan kullanma fikrine karşı direnmeliyiz. Yapay zekanın öğretim ve değerlendirme uygulamalarına entegre edilmesi büyük ölçüde faydalı olabilir ancak bu durum, yalnızca araştırma temelleri üzerine inşa edildiğinde ve öğrenme hedeflerine öncelik verildiğinde geçerlidir.
- En önemli bileşen ekosistemdir. Müfredat, sunum ve değerlendirmenin kapsamlı bir öğrenme sisteminde bir arada bulunması gerektiğini kabul edin. Teknolojinin bir engel değil, kolaylaştırıcı hâline gelmesini sağlamak için tüm eğitim ekosistemine sorunsuz bir şekilde entegre edilmesi gerekir. Tüm sistemlerde olduğu gibi bu, önemli paydaşları tarafından tanımlanan bir kullanım bağlamında çalışır ve öğrenci en önemli bileşen olarak kabul edilir.
- Herkes için yapay zeka okuryazarlığı. Tüm paydaşların yapay zekayla ilgili temel kavramları, işleyiş şeklini ve öğretim, öğrenim ve değerlendirme ürün ve hizmetlerinin kullanılma şeklini öğrenmesi son derece önemlidir. Farklı paydaşların ihtiyaç duyduğu okuryazarlık düzeyi, öğrenme sistemi içindeki rollerinde bilinçli kararlar almak için bilmeleri gerekenlere bağlı olacak ve araçları benimsemeden önce ciddi şekilde değerlendirmeleri amacıyla paydaşları desteklemelidir.
- Teknolojiden önce insan. British Council’ın yapay zeka yaklaşımı insan merkezlidir ve her şeyden önce öğrencilerin ihtiyaçlarına ve refahına öncelik verir. Yapay zeka da dahil olmak üzere tüm teknolojiler, yalnızca öğrenci veya sınava giren kişi için deneyimi ve sonuçları iyileştireceği kanıtlanabilirse öğrenme ve değerlendirme sistemine uygulanmalıdır.
- Eğitimciler çok önemlidir. Üretken yapay zekanın ve daha doğrusu ChatGPT gibi büyük dil modellerinin akıllı özellikleri, eğitimcilerin ve dil uzmanlarının yüzyıllar boyunca inşa ettiği bilgi ve deneyim birikimini ortadan kaldıramaz. Yapay zekanın en iyi özelliklerini insan uzmanlığıyla bir araya getirdiğimiz dengeli bir yaklaşım benimseyerek tüm paydaşlar için eğitim deneyimini iyileştiren modern ve verimli çözümler sunduğumuzdan emin olabiliriz.
- Uzmanlarla iş birliği yapın. Sürekli teknolojik değişikliklerin yaşandığı bir çağda, uzman olmayan kişilerin en yeni gelişmelere ayak uydurması zordur. British Council, eğitimin geleceğini şekillendirmede farklı disiplinlerin önemli olduğunun bilincindedir ve uzmanlık alanımızdan ve alanımızın dışından uzmanlarla etkileşimi aktif olarak teşvik eder.
- Etik standartlara bağlı kalın. Yapay zeka sistemlerinin sağlayıcıları ve kullanıcıları, etik hususlara öncelik vermelidir çünkü bu hususlar teknolojiyi adil, güvenli ve kapsayıcı bir şekilde kullanmamızı teşvik eder. British Council’ın “tasarım gereği etik” yaklaşımı, gelişimin erken aşamalarından itibaren etikle ilgili olası endişeleri tespit etmeyi ve gidermeyi amaçlar.
- Çözümlerin gerçekten erişilebilir olduğundan emin olun. Eğitim sistemleri, yapay zeka uygulamalarının cihazlarda ve geniş çapta erişilebilir formlarda mevcut olmasını sağlamalıdır. Yapay zekanın tasarımı ve uygulanma şekli, yalnızca toplumda halihazırda ayrıcalıklı pozisyonlara sahip olan kişilerin kullanımını temel almamalıdır. Bunun yerine, geçmişlerine bakılmaksızın öğrencilerle aktif şekilde etkileşim kuracak şekilde tasarlanmalıdır.
- Kapsayıcı olun ve çeşitliliği benimseyin. Farklı grupların ön yargılara veya ayrımcılığa maruz kalmadan temsil edilmesini sağlamak amacıyla yapay zeka modellerinin dengeli bir şekilde ve çeşitli veri kümeleri kullanılarak oluşturulması son derece önemlidir. Ayrıca, yapay zekanın özellikle bilişsel ve fiziksel engelli olan bireyler olmak üzere, uluslararası öğrenciler arasında tam çeşitlilik fırsatını artırmak için kullanılmasını sağlamalıyız. Yapay zeka, öğrenme ve değerlendirme yolculuğunu öğrencilerin ihtiyaçları doğrultusunda kişiselleştirerek öğrencileri destekleme imkânı sunuyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
